Konspekt lekcji chemii w szkole średniej.
Temat: Ozon. Zjawisko dziury ozonowej.
Cele lekcji
Uczeń powinien umieć: · scharakteryzować tlen (utrwalić informacje na temat rozpowszechnienia, właściwości i zastosowania) oraz jego odmianę, ozon, · opisać metody otrzymywania tlenu (destylacja frakcjonowana, elektroliza wody), · układać przykładowe reakcje otrzymywania tlenu na drodze termicznego rozkładu związków, · zdefiniować zjawisko alotropii, · wymienić przyczyny powstawania dziury ozonowej oraz sposoby przeciwdziałania.
Przebieg lekcji
1. Sprawy organizacyjne: - sprawdzenie obecności, - odpytanie ucznia z ostatniego tematu („Tlen”), mające na celu nawiązanie do bieżącego, poprzez przypomnienie podstawowych informacji na temat tlenu.
2. Przedstawienie celów lekcji.
3. Podanie tematu i punktów, wg których będzie realizowany: a) otrzymywanie tlenu, b) zjawisko alotropii, c) otrzymywanie, właściwości i zastosowanie ozonu, d) badanie utleniających właściwości ozonu, e) związki niszczące warstwę ozonową, f) konsekwencje ubytku ozonu i sposoby przeciwdziałania.
4. Omówienie tematu. Nauczyciel omawia sposoby otrzymywania tlenu (destylację frakcjonowaną oraz elektrolizę), po czym zapisuje przykładowe reakcje procesów, w których tlen powstaje jako produkt uboczny, np.: 2 KMnO4 = K2MnO4 + MnO2 + O2, 2 HgO = 2 Hg + O2, 2 H2O2 = 2 H2O + O2. Następnie wprowadzane jest pojęcie alotropii, które pozwala ustalić wzór ozonu. Nauczyciel prezentuje schemat powstawania ozonu, a wybrany uczeń układa na jego podstawie równania reakcji i zapisuje je na tablicy: O2 = 2 O, O + O2 = O3. Zwracana jest też uwaga klasy na fakt, że z powstawaniem ozonu mają do czynienia w życiu codziennym. Dalej omawiane są właściwości i podstawowe zastosowania ozonu, a na ich potwierdzenie osoba z klasy przeprowadza doświadczenie „Utleniające właściwości ozonu”. Do probówki wlewa 3 ml H2SO4, a następnie powoli, po ściankach, 1 ml C2H5OH. Na koniec wsypuje kilka kryształków KMnO4. Nauczyciel przypomina o konieczności zachowania bezpieczeństwa w pracy z kwasem. Uczniowie obserwują przebieg reakcji, po czym wybrana osoba zapisuje na tablicy równania ilustrujące proces: 2 KMnO4 + H2SO4 = Mn2O7 + K2SO4 + H2O Mn2O7 = 2MnO2 + O3 C2H5OH = CH3CHO. Nauczyciel objaśnia po kolei każdą reakcję. Na koniec uczniowie dowiadują się o przyczynach ubytku ozonu i sposobach przeciwdziałania temu zjawisku.
5. Podsumowanie. Nauczyciel zadaje uczniom kontrolne pytania, typu: „W jaki sposób można otrzymać tlen?”, „Czym jest ozon?”, „Co jest przyczyną powstawania dziury ozonowej?”, itp. Podsumowaniu wiadomości służyć będzie zadanie domowe z zeszytu ćwiczeń. ************************ Literatura: M. Poźniczek, Z. Kluz: „Chemia” K. Łopata: „Chemia a środowisko” ************************ opracowała: mgr inż. Anna Wojciechowska
|